Είναι γνωστό ότι τα ελληνικά επώνυμα-οικογενειακά
ονόματα, έχουν τεράστια ποικιλία και μπορούν να μας δώσουν στοιχεία για την
γεωγραφική καταγωγή μας, άλλα είναι πατρωνυμικά και μητρωνυμικά,
άλλα δηλώνουν επάγγελμα, παρατσούκλια ή προσωνύμια, την παλαιότητά μας, τη γλωσσική μας ιδιαιτερότητα, αλλογενή-ξενικά,
φυσιογενή, κ.λ.π. Το επώνυμο Κουσουρής (Koussouris ή Kousouris), το
βρίσκεις στη βόρεια, κεντρική και δυτική ηπειρωτική, αλλά και στη νησιωτική
Ελλάδα. Από το Σούλι, τη Θεσπρωτία, τα Ζαγοροχώρια, τα Ιωάννινα, την
Αιτωλοακαρνανία, Ναυπακτία, Αιγιαλεία, Κυπαρισσία, Λακωνία, Μακεδονία, Κεφαλονιά,
Τήνο, Χανιά, Κύθηρα, Σύρο, Βόλο, Θεσσαλονίκη και αλλού. Στην περιοχή της
Αττικής πλατιά η εξάπλωσή του. Κέντρο Αθήνας, Μαρούσι, Αγ. Παρασκευή, Γαλάτσι,
Λόφος Σκουζέ, Γλυφάδα, Κορυδαλλός, Πειραιάς, Κερατέα, Ραφήνα, Χαλάνδρι και
αλλού. .....Κάποιοι
συγγενείς υποστηρίζουν ότι το επώνυμό μας προέρχεται από προγόνους μας που
είχαν διαφορετικό επώνυμο κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας (15ος-19ος
αιώνας). Κατά μια άλλη εκδοχή η προέλευση του επωνύμου μας προέρχεται από την
περιοχή του Σουλίου, Ηπείρου. Πολλοί Σουλιώτες κατέβαιναν στα πεδινά,
προξενώντας ζημιές στους Τούρκους. Κάποιοι από αυτούς, σύμφωνα με μαρτυρίες της
παράδοσης, συλληφθήκανε από Τουρκαλβανούς. Όταν τους ρώτησαν για το επώνυμό
τους εκείνοι απάντησαν ότι ονομάζονταν ''Kushëri''(Κουσερί ή Κουσιερί), που στα
αρβανίτικα σημαίνει ξάδελφος. Ίσως με παραφθορά να εξελίχθηκε τελικά σε
Κουσουρής.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το επώνυμο
‘’Κουσουρής’’ στη ροή του χρόνου και σε πολλές περιοχές, και ανάλογα με την
τοπική ντοπιολαλιά ή και με λεκτική παραφθορά ίσως να μεταλλάχτηκε σε
Κουσούρης, Κουσιουρής, Κασιουρής, Κοσορής, Κοσιόρης, Κουσουρός, Κισουρής,
Κοσορής, Κουτσούρης, Κουτσουρής κ.ά.
Ωστόσο, στη ροή του χρόνου, είναι εξαιρετικά
ενδιαφέρον να αναζητήσουμε εγγύτερους και πολύ μακρινούς συγγενείς, αλλά και
εκείνους με τους οποίους δεν υπάρχει άμεση συγγενική διασύνδεση, γιατί δεν
είναι λίγες οι φορές που με παραφθορά ή και αναγκαιότητα λόγω συνθηκών, τα
επώνυμα γενικότερα έχουν αλλοιωθεί και προς τον τονισμό, την ορθογραφία ή και
την ολοκληρωτική ανασκευή τους.
Γεωγραφικά
το επώνυμο Κουσουρής (Koussouris ή Kousouris), το συναντάμε
συχνότερα στην κεντρική, δυτική και βόρεια ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και αραιότερα
στη νησιωτική χώρα. Από την Αιτωλοακαρνανία, Ναυπακτία, Αιγιαλεία, το Σούλι, τη
Θεσπρωτία, τα Ζαγοροχώρια, τα Ιωάννινα, αλλά και τα Κύθηρα, Κυπαρισσία, Φιλιατρά,
Λακωνία, Καστοριά, Νεάπολη Κοζάνης, Κατερίνη, Κεφαλονιά, Τήνο, Χανιά, Σύρο,
Βόλο, Σκιάθο, Θεσσαλονίκη και αλλού. Στην περιοχή της Αττικής πλατιά η εξάπλωση
των συνεπωνύμων, στο Κέντρο της Αθήνας, στο
Μαρούσι, Σαλαμίνα, Πειραιά, Αγ. Παρασκευή, Γαλάτσι, Λόφος Σκουζέ, Άλιμος, Γλυφάδα,
Κορυδαλλός, Ταύρος, Μοσχάτο, Κερατέα, Ραφήνα, Χαλάνδρι, Ζωγράφου, Πατήσια, Αχαρναί
και αλλού. Αλλά και
στο εξωτερικό θα το βρεις σε ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Γερμανία, Γαλλία. Ακόμη,
και στο Αλγέρι ως Koussouri για τους
άνδρες και Kousouri για τις
γυναίκες. Πιο κάτω
σε αυτή την ενότητα, μπορείτε να
περιηγηθείτε στο πολύ ενδιαφέρον γενεαλογικό δένδρο με τη μορφή
ροδογράμματος, του ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ
ΚΟΥΣΟΥΡΗ, από το έτος 1690, με τα κλαδιά και τα παρακλάδια του. Σε αυτό
μεταξύ άλλων φαίνεται και η διασύνδεση των επωνύμων Κουσουρής,
Αλεξανδρόπουλος, Παπαμιχαλοπούλου, Τρακάδας, Μπεκιάρης, Μπόγδανος,
Κανελλόπουλος, Κατσαούνης, Ράλλης, Ανδρονόπουλος, Μουρίκης, Φραγκόπουλος,
Χρυσικόπουλος, Χριστοδουλόπουλος, Σωτηρόπουλος, Ορεινός, Μαργαρίτης και πολλά
άλλα. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε αυτό το γενεαλογικό δένδρο ως γενάρχης
αναφέρεται ο Αλεξανδρής Κουσουρής (1690), αλλά στις επόμενες γενεές δεν
αναφέρεται το επώνυμο Κουσουρής. Επομένως, αντιπαραβάλλοντας το δένδρο αυτό, με
το κείμενο που υπάρχει στα αρχεία των αγωνιστών κατά των Τούρκων (αρχεία Εθνικής Βιβλιοθήκης των
Αθηνών), όπου αναφέρεται ότι ο Αλέξανδρος Κουσουρής (γύρω στα 1700 μ.Χ.),
<<..... ήταν πλούσιος πρόκριτος από
τη Ρούμελη. Μετά από προστριβές με τους εκεί Τούρκους, φεύγει και εγκαταστάθηκε
μόνιμα στην Φτέρη της Αιγιαλείας. Μερικά από τα παιδιά του, για να μη
συλληφθούν από τους εκεί Τούρκους, άλλαξαν το επώνυμό τους σε
''Αλεξανδρόπουλος'' και εγκαταστάθηκαν στην Αιγιαλεία, στην Αχαΐα και αλλού>>,
φαίνεται ότι πολλοί ‘’Κουσουρής’’, στα χρόνια τότε της Τουρκοκρατίας, άλλαξαν
το επώνυμό τους σε ‘’Αλεξανδρόπουλος’’. Σημειώνεται
ότι η πιο πάνω γενεαλογική απεικόνιση με μορφή ροδογράμματος βρίσκεται στα
πατρικά σπίτια των οικογενειών Αλεξανδρόπουλος, και του Ανδρέα Κανελλόπουλου,
στη Φτέρη Αιγίου.
Εξάλλου, το επώνυμο Κουσουρής
αναφέρεται σε πολλούς αγωνιστές του 1821. Ο αγωνιστής του 1821, Άγγελος
Κουσουρής (το
όνομα Άγγελος το βρίσκουμε στους συγγενείς μας στον κλάδο που εγκαταστάθηκαν στο
Μαρούσι ), γεννημένος στην Αθήνα, πολέμησε τους Τούρκους και σκοτώθηκε σε μια μάχη στην Αθήνα.
 |
Αποστόλης ή Αποστολάκης
Κουσουρής, 1783-1827
|
Σε πολλά κείμενα της τότε περιόδου αναφέρεται ότι η οικογένεια Κουσουρής είχε αξιόλογη προσφορά στον αγώνα κατά των Τούρκων και κατά την περίοδο 1821-1829. Δεν υπήρξε μάχη για μάχη από τον Αετό Ξηρόμερου, τη Βόνιτσα, το Βραχώρι, την Άρτα, το Πέτα, το Μεσολόγγι, το Ναύπλιο, το Παλαμίδη, την Αράχωβα, την Αττική, το Μακρυνόρος,τον Καρβασαρά και άλλα μέρη που να μην έλαβαν μέρος οι Κουσουραίοι (αναλυτικά για το άρθρο του Ν. Μήτση ''Κουσουραίοι -η οικογένεια των αγώνων και των θυσιών στα 1821 απ'το Βάρνακα του Ξηρόμερου'' βλέπε στη ιστοσελίδα http://issuu.com/mytikaspress/docs/kousouris?mode=window&backgroundColor=%23222222 ).
Σε πρόσφατο βιβλίο του Ν.Θ. Μήτση (2008) ''Αετός Ξηρομέρου-Ιστορικές επιφυλλίδες αλλοτινών εποχών και Λησμονημένοι μαχητές του 1821'' αναφέρονται και τα ακόλουθα. ...<<......Για την κραταιά και περίτρανη μάχη στον Προφήτη Ηλία στον Αετό του Ξηρομέρου στις 9 Αυγ. 1822, καθώς και για όλους τους Ξηρομερίτες Οπλαρχηγούς και Καπεταναίους που πήραν μέρος σ’αυτή τη μάχη (π.χ. Γεώργιος Βαρνακιώτης, Θεόδωρος Γρίβας, Δήμος Τσέλιος , Δημήτριος. Παλιογιάννης, Αποστόλης. Κουσουρής, Στάθης Κατσαρός, Σπύρος Καρπούζης, Κώστας Καπογιωργάκης, Αντρέας Γριβογιώργος, Κωσταντής Βαλιανάκης κ.λ.π.)>>. πρώτος το 1851 στα «Απομνημονεύματά του» οΝικόλαος Σπηλιάδης και, ακολούθως ο Κάρπος Παπαδόπουλος το 1861 στα «Απομνημονεύματα αγωνιστών του 1821 » και οι ιστορικοί Αγαπητός Αγαπητός, Γ. Κρέμος, Διον. Μιτάκης, Δ.Γ. Καμπούρογλου.
‘’ Συγκεντρώθηκαν λοιπόν στις λάκκες του Αετού (θέση Πηγάδια στον Προφήτη Ηλία) στις 9 Αυγούστου 1822, πολυάριθμοι Μπουλουξήδες των άτακτων Σωμάτων του Ξηρομέρου, όπου απ΄ την πολυετή έρευνά μας στους φακέλους των Αγωνιστών του ΄21, διεσώσαμε ονόματα συμμετασχόντων στη μάχη – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλοι μαχητές – όπως οι ακόλουθοι:Θεόδωρος Γρίβας (Βόνιτσα), Φλώρος Γρίβας (Βόνιτσα), Σβίγκος Γρίβας(Βόνιτσα), Γιαννάκης και Γιώτης Βαρνακιώτης (Βάρνακας), Αντρέας και Κωσταντής και Τσάμης και Αποστόλης Γριβογιώργος (Κωνωπίνα), Στάθης Κατσαρός (Λευκάδα), Δημήτρης Παλιογιάννης (Βάτος), Γιαννάκης και Γεώργιος Σουλτάνης (Μοναστηράκι), Γιάννης και Χρήστος Τσαούσης(Πλαγιά), Δήμο Τσέλιος (Ζάβιτσα), Αποστόλης και Φώτης Κουσουρής(Βάρνακας), και πολλοί άλλοι’’ (πληροφορίες από Νίκος Θ. Μήτσης, Ιστορικός, συγγραφέας, Αρχοντοχώρι –Ζάβιτσα- Ξηρομέρου, http://xiromeronews.blogspot.gr).
H '' Μεγάλη Στρατιωτική Εγκυκλοπαίδεια'' (τόμος Α, σελίδα 291) μας πληροφορεί τα ακόλουθα σχετικά με τον αρχιτσέλιγκα Κουσουρή και το γιό του Κουσουρόγιαννo, που συμμετείχαν στη μάχη του ''Αετού''. << ......Μετά την μάχη στο ‘’Χάνι της Γραβιάς’’ (8 Μαΐου, 1821) οι οπλαρχηγοί, Γκούρας, Σκαλτσοδήμος και Σαφάκας, σε συνεννόηση με τον οπλαρχηγό Γεωργάκη Κοντογιάννη, αποφάσισαν να επιτεθούν και να κτυπήσουν την Υπάτη, ώστε να αναγκάσουν τους Τούρκους να υποχωρήσουν και να αφήσουν ελεύθερη τη διάβαση των Θερμοπυλών. Οι Γκούρας και Σκαλτσοδήμος έπιασαν τη θέση ‘’Αετός’’ δίπλα στην Καστανιά και πάνω από την Υπάτη. Ο Σαφάκας έπιασε την θέση ‘’Πάθενα’’, πάνω από το Σμόκοβο και δίπλα στο Νιοχώρι. Απρόοπτα όμως με το ξημέρωμα της μέρας, οι Γκούρας και Σκαλτσοδήμος, βρέθηκαν περικυκλωμένοι από 1500 Αλβανούς υπό τις διαταγές του Αλβανού Τελεχόν Φέζον, συγγενή του Αλή Πασά. Η μάχη που ακολούθησε ήταν σφοδρή σώμα με σώμα και κράτησε μέχρι τη δύση του ήλιου. Η αριθμητική υπεροχή των Αλβανών ανάγκασε τους Έλληνες να οπισθοχωρήσουν μέσα στη γειτονική χαράδρα. Τότε, ο Σαφάκας επιτέθηκε κατά των Αλβανών με 300 παλικάρια. Οι Αλβανοί ξαφνιάστηκαν, νόμισαν ότι περικυκλώθηκαν και τράπηκαν σε φυγή. Στο πεδίο της μάχης εγκατέλειψαν γύρω στους 200 νεκρούς και τραυματίες, καθώς και άφθονο πολεμικό υλικό. Οι Ελληνικές απώλειες ήταν 12 στρατιώτες νεκροί. Το σώμα του Σαφάκα αποτελείτο από λίγο τακτικό Στρατό και τους κατοίκους των χωριών Σμόκοβου, Νιοχώρι και Χομίργιαννης. Σ’ αυτή την μάχη διακρίθηκαν οι Σμοκοβίτες, Παπαδήμας, Γεωργουσανδρέας, Ζαχαρής, Τσιρούνης Γεώργιος, Γιαννούλης Παπανδρέας, Μανιώτης (Αλατάς), Καραδήμας. Από την Χομίργιαννη διακρίθηκε ο Κουσουρής, ο οποίος την εποχή εκείνη ήταν αρχιτσέλιγκας με 5.000 πρόβατα. Στη μάχη του ‘’Αετού’’, πήρε μέρος και ο μικρός γιός του Κουσουρή, ο Ιωάννης τον οποίο, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, τον σκότωσαν ληστές, επειδή δεν τους έδωσε μία κουμπούρα. Το μέρος που τον σκότωσαν οι ληστές ονομάσθηκε: ‘’στο βάρεμα του Κουσουρόγιαννου’’ >>.
Στο βιβλίο του Κ. Πετρονικολού ''Ποδολοβίτσα-Πεντάλοφος'' , διαβάζουμε....<<.....Ένα κτήμα δίπλα στο χωριό και ανατολικά του, το θυμάμαι ακαλλιέργητο, γιομάτο πυκνά και ψηλά αγκάθια, «δραξούλια» τα λέγαμε. Στο κτήμα αυτό το «έρημο» (δεν ξέραμε ούτε σε ποιόν άνηκε...), διανυκτέρευαν και έβοσκαν τα πολλά την εποχή εκείνη άλογα του χωριού, τότε πριν βγουν τα τρακτέρ και τα άλλα γεωργικά μηχανήματα, που αχρήστευσαν τα άλογα, ώστε τώρα στο χωριό να υπάρχουν ελάχιστα... Το χωράφι αυτό, 85 στρέμματα, το αγόρασε ο πατέρας μου και τότε μάθαμε πώς άνηκε στους Κουσουρέους απ' το χωριό Βάρνακας του Ξηρομέρου και γι αυτό το λέγαμε «Κουσουρής». Ο Αποστόλης Κουσουρής πολέμησε με τ' αδέλφια του Πάνο και Φώτη κατά την Επανάσταση του Εικοσιένα σε πολλές μάχες και στο Μεσολόγγι. Στους Κουσουρέους μετά την Επανάσταση δόθηκαν κτήματα απ' τις «εθνικές γαίες» και ένα απ' τα κτήματα αυτά ήτανε και τούτο, ο «Κουσουρής». Τώρα ο «Κουσουρής» είναι γιομάτος ελιές και περιβόλια από ξινά>>.
Σε άλλα ιστορικά κείμενα αναφέρονται και τα εξής, ως προς επώνυμο Κουσουρής και την επανάσταση του 1821. ‘’ Στην Ελληνική επανάσταση του 1821 η συμμετοχή των Μαρουσιωτών έμελλε να είναι καθοριστική στην έκβαση του αγώνα. Η επανάσταση στην Αττική ξεκίνησε από τους κατοίκους των χωριών του νομού και συγκεκριμένα από το Μενίδι. Χαρακτηριστική είναι η συνεισφορά των Μαρουσιωτών στην Πολιορκία της Ακροπόλεως από τους Τούρκους. Πολλοί ήταν οι Μαρουσιώτες επαναστάτες που πολέμησαν για το καλό της Ελλάδος και ακόμα και σήμερα τιμάμε την μνήμη τους. Όλο το χωριό του Μαρουσιού της εποχής εκείνης σύσσωμο πήρε τα όπλα στον αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας. Η έως σήμερα έρευνα για τις οικογένειες που συμμετείχαν στην Επανάσταση συνεχίστηκε. Τα ονόματα που έχουν έρθει μέχρι στιγμής στο φως είναι των οικογενειών: Αδάμη, Αλεπού, Βάση, Βιλιώτη, Γαρδέλη, Δέγγλερη, Δούση, Καλατζή, Καπνόριζα, Καρβέλα, Κερασιώτη, Κοροβέση, Κορωπιώτη, Κουντουμάδη, Κουσουρή, Κοτζιά, Κώτου, Λέκκα, Λίτσα, Λογοθέτη, Λούη, ΜπαΪραχτάρη, Μαργέτη, Μάρκου, Μασούρη, Μόσχα, Μοστρού, Ξενάκη, Πάλλη, Παναταγή, Παπαγιάννη, Παπαδημητρίου, Πέππα, Πετρούτσου, Πουλημένου, Πρέσσα, Σεραφίμη, Σούγκρα, Τρακάδα, Τριανταφύλλη, Τούντα, ΧαΪμαντά, Χασσιώτη (πηγές: Μουρουγκλού, Άννα (2010). ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΝ Όψεις της Ιστορίας της Πόλης και του Δήμου. Μαρούσι: Αλέξανδρος Ε.Π.Ε, σελ. 79. ISBN 960-8092-48-5, Φάρρου, Εύη (2004). ΜΑΡΟΥΣΙ. Μαρούσι: Εφημερίδα Αμαρυσία, σελ. 63,64. ISBN 960-88260-1-2) ‘’.
Στην πολιορκία των Αθηνών το 1827 από τους Οθωμανούς με αρχηγό τον Κιουταχή, σύμφωνα με το βιβλίο του Διονυσίου Σουρμελή, εν Αιγίνης, 1834, Ιστορία των Αθηνών κατά του υπέρ ελευθερίας αγώνα αρχόμενης από της επαναστάσεως μέχρι της αποκαταστάσεως των πραγμάτων (https://books.google.gr/books?id=f-dhAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false) αναφέρονται μεταξύ άλλων, ο μαχητής Αγγελής Κουσουρής, καθώς και η οικογένεια Κουσουρής, μεταξύ άλλων οικογενειών, στο κεφάλαιο ‘’ Αι επαναστατήσαντες οικογένειες κατά των κρατούντων ‘’ (βιβλίο Γ’, κεφάλαιο ΙΓ’, σελ., 291).
‘’……Ο Κιουταχής μετά την άλωση του Μεσολογγίου εκστρατεύει προς την Αττική……Ο Ιωάννης Γκούρας, φρούραρχος των Αθηνών και Διοικητής της Αττικής, πράγματι δεν έλαβε λόγω απειρίας τα κατάλληλα μέτρα ελπίζοντας ότι ο ερχομός του εχθρού θα ήταν πρόσκαιρος. ….Οι Αθηναίοι , οι εν όπλοις, αποφασίζουν να μείνουν μέσα στην πόλη, ενώ στέλνουν τα γυναικόπαιδα στη Σαλαμίνα και την Αίγινα. Και επειδή η φρουρά των Αθηνών απτελείτο κυρίως από ξένους, βρήκε σε αυτούς ο φρούραρχος, απιστίας, απείθεια, και αχαριστία, καθώς σχεδίαζαν να εγκαταλείψουν το φρούριο των Αθηνών και τη φύλαξή του (εκλαϊκευμένη απόδοση από το πρωτότυπο βιβλίο, σελ., 138, βιβλίο Δ.Σουρμελή, 1834). Σύμφωνα με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στις πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές του τότε Ελληνικού κράτους το 1844 (έρευνα Γ.Πάλλης, 1965, http://www.amarysia.gr) στον εκλογικό κατάλογο του Αμαρουσίου αναφέρεται ότι ψήφισε κάποιος αυτόχθων Νικολής Κουσουρής ετών 43, ιδιοκτήτης, κτίστης στο επάγγελμα (με βεβαιότητα ήταν αδελφός του πατέρα του προπάππου μας Σωτηρίου Κουσουρή, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε το μικρό του όνομα) (οι εκλογές του 1844 για τους πρώτους κοινοβουλευτικούς αντιπροσώπους του τότε ελληνικού κράτους διήρκησαν 6 μήνες και πρωθυπουργός εκλέχθηκε ο Ι. Κωλέττης).
Από στοιχεία, κατά την άφιξη των Ελλήνων μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες (Ellis Island, USA) στις αρχές του 1900, αναφέρονται αρκετοί Κουσουρήδες που μετανάστευσαν εκεί. Μεταξύ αυτών και κάποιος '' Κουσουρής Ιωάννης'', ετών 19, με τόπο προέλευσης από το Καρνέσι, τη σημερινή Άνω Κλειτορία, Καλαβρύτων και με ημερομηνία άφιξης στις ΗΠΑ, 10 Μαρτίου, 1914.
John Kousouris, passenger record, 1919 (Ellis island, USA)
Αλλά
και κάποιος Λυκούργος
Κουσουρής, το 1905 από την Αθήνα, ο Δημήτριος Κουσουρής, ετών
50 το 1901, και ο γιός του Ηλίας, ετών
20,από τη Μηλέα Μεσσηνίας, ο Θεοδόσης
Κουσουρής, ετών 16 το 1903, από τον Πειραιά, ο Λάμπρος Κουσουρής, το
1910, από τη Λαμία, ο Αθανάσιος
Κουσουρής, το 1910, από το Γαρδίκι Τρικάλων, ο Κωνσταντίνος Κουσουρής, το
1912, από το Ελευθεροχώρι Φθιώτιδας (ή
Πιερίας), ο Ηλίας Κουσουρής, το
1913, από την Καστοριά και πολλοί άλλοι.
Σήμερα, η διασπορά των Κουσουραίων στις Ηνωμένες
Πολιτείες της Αμερικής είναι περισσότερο γνωστή στις περιοχές Maryland-Baltimore-Towson, New York, Washington, Michigan, Alberta, Boston, New Jersey, Honolulu και
αλλού.
Σε πολλούς ιστοχώρους μπορείς να αναζητήσεις την
κατανομή των συνεπωνύμων μας σε διάφορες χώρες. Έτσι για παράδειγμα στο http://www.forebears.io/surnames/kousouris η
παγκόσμια κατανομή αναφέρει 551 άτομα στην Ελλάδα, 48 στις ΗΠΑ, 7 στον Καναδά,
2 στη Σκωτία, και από 1 στην Αγγλία, Αλβανία, Γερμανία, Γαλλία. Επίσης, στις
διαχρονικές μεταναστεύσεις των Κουσουραίων εκτός Ευρώπης αναφέρονται και η
Αυστραλία, η Νοτιοαφρικανική Ένωση, η Αργεντινή
και σε πολλές άλλες χώρες. Όπως
έχουμε αναφέρει η διασπορά των συνεπωνύμων είναι αρκετά διαδεδομένη και στο
εξωτερικό. Το διαδίκτυο μας προσφέρει αρκετές πληροφορίες, δίνοντας μας χάρτες
διασποράς των Κουσουραίων.
Από τις μέχρι σήμερα πληροφορίες που συλλέξαμε, φαίνεται ότι ο δικός μας κλάδος με σχετικά πρόσφατες ρίζες (1800-1900) από την Πλάκα της Αθήνας, ήταν συγγενικός σε πρώτο βαθμό με τον κλάδο των προγόνων που εγκαταστάθηκαν στο Μαρούσι γύρω στις αρχές του 1900 ή και αρκετά νωρίτερα. Οι Κουσουρίδες της Πλάκας και των γειτονικών περιοχών έμεναν και δραστηριοποιούνταν στις οδούς Βούρβαχη, Εκαταίου και Βρεσθένης, στην αρχή της οδού Βουλιαγμένης και απέναντι από τις στήλες Ολυμπίου Διός, στο τετράγωνο των οδών Λυσικράτους, Φρυνίχου και Αισχίνου, Καλλιρρόης, περιοχές ναών Αγίας Αιακερίνης και Αγίου Παντελεήμονα-Νέος Κόσμος.Πρόσφατα (πληροφορία Σπ. Ζαννιάς/fb, Νοέμβριος 2017), ενημερωθήκαμε ότι και στη περιοχή Ορχομενού και Θήβας, υπάρχουν οικογένειες με το επώνυμο Κουσουρής. Μάλιστα, στην πιο κάτω πολύ παλιά φωτογραφία (1903) αναφέρεται και δείχνονται τα σπίτια των Κουσουραίων στον Ορχομενό Βοιωτίας και ένα σπίτι ως ο ‘’Οντάς του Κουσουρή’’. Επίσης, ενημερωθήκαμε ότι στη ροή του χρόνου στην περιοχή του Ορχομενού-Θήβας αναφέρονται και τα εξής ονόματα: Άγγελος Κουσουρής του Ιωάννη (γεννήθηκε το 1811), Αθανάσιος Κουσουρής του Αγγέλου (1835-1903), Ιωάννης Κουσουρής του Αγγέλου (γεννήθηκε το 1840), Σπυρίδων Κουσουρής του Αθανασίου (1851-1899), Μαρία Κουσουρή του Αθανασίου (σύζυγος Παναγιώτη Ζαννιά).
Τα σπίτια των Κουσουραίων στον Ορχομενό Βοιωτίας. Στη φωτογραφία (1903) επίσης σημειώνεται στην άκρη δεξιά ο ''Οντάς του Κουσουρή'' όπως αναφερόταν ένα από τα σπίτια της οικογένειας.
Και για ψυχαγωγικούς λόγους, βρίσκουμε ότι η πυκνότητα του επωνύμου μας με βάση τις πρόσφατες συνδέσεις τηλεφώνου (πυκνότητα ανά 10.000 τηλεφωνικές συνδέσεις στο http://blog.vrisko.gr/cat/vrisko-info/apo-pou-krataei-i-skoufia-sou?Κουσουρής), αναφέρονται 42 συνδέσεις στα Κύθηρα, 21 στην Αττική, 11 στη Σαλαμίνα, 9 στην Κυπαρισσία, 7 στο Αίγιο, 2 στην Καστοριά, 1 στη Λαμία και 1 στα Ιωάννινα. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι με το επώνυμό μας υπάρχουν πολλές οικογένειες στην Αιτωλοακαρνανία, στη Μακεδονία, στις Κυκλάδες και σε άλλα μέρη στην Ελλάδα. Επομένως, η ορθότητα του πιο πάνω Blog ελέγχεται μερικώς ως προς την ακρίβεια των στοιχείων, ανά την επικράτεια.
_______
Συγγενικές Αναζητήσεις, Μαρτυρίες και Συζητήσεις
Η αναζήτηση συγγενών από το Κουσουροσόι βασίστηκε σε ιστορικά στοιχεία όπου αναγράφονται αρκετά όσα, σε προφορικές αφηγήσεις των παλαιότερων, σε προσωπικές θύμισες, αλλά και σε ενθυμίσεις-λεγόμενα συνομιλητών μέσα από το Facebook.
Οι εγγύτεροι συγγενείς μας με βεβαιότητα είναι όσοι αποτελούν τον γενεαλογικό κλάδο που εγκαταστάθηκαν στο Μαρούσι γύρω στα 1800 ή και νωρίτερα. Για τους υπόλοιπους Κουσουρής ανά την επικράτεια δεν υπάρχει μέχρι σήμερα σαφής εικόνα εγγύτερης συγγένειας. Παρόλα αυτά σημειώνουμε μεταξύ άλλων τη μεγάλη εστία του επωνύμου μας στην Αιτωλοακαρνανία και στην Αιγιαλεία από παλιά, και τη σύγχρονη συγκέντρωση του επωνύμου μας στην Αττική, και τα Κύθηρα.
Παρακάτω θα παραθέσουμε τη γενικότερη εικόνα της διασποράς μας, αλλά και τις κυριότερες συνομιλίες που είχαμε κατά καιρούς με συνεπωνύμους μέσα από διάφορες πηγές, αναζητώντας τους πλησιέστερα συγγενικούς κλάδους και τα μονοπάτια της διασποράς μας, από παλιά μέχρι σήμερα.
Από την ιστοσελίδα http://cities.ims.forth.gr/index.php?I=2, και που αφορά πολύ παλαιούς ψηφιοποιημένους εκλογικούς καταλόγους, βρήκαμε ότι στον Πειραιά το 1888 και το 1895 αναφέρεται ο Ιωάννης Κουσουρής του Γεωργίου, ετών 61 και 68 αντίστοιχα και με επάγγελμα σχοινοπλόκος, καθώς και ο Νικόλαος Κουσουρής του Γεωργίου, ετών 32 και με επάγγελμα μαραγκός. Στον ίδιο ιστοχώρο, στους ψηφιοποιημένους εκλογικούς καταλόγους της Ερμούπολης Σύρου για το έτος 1889 αναφέρεται ο Σταμάτιος Κουσούρης-Παρακωνσταντινίδου του Νικολάου ετών 54 και με επάγγελμα κηπουρός.
Στα Κύθηρα είναι γνωστό το επώνυμο Κουσουρής με μικρά ονόματα τα Κοσμάς, Σπύρος, Χρήστος, Παναγιώτης, Ντίνα, Στεφανία, Γιάννης, Κατερίνα, Νίκος, Ιωάννα, Μανώλης, Πελαγία. Ειδικότερα, ο Κοσμάς Κουσουρής μας ενημέρωσε μέσα από το FB με τα ακόλουθα για την καταγωγή των προγόνων του. ‘’….δραστηριοποιούμε μεταξύ Μοσχάτου και Σαλαμίνας. Ο πατέρας μου, γεννήθηκε στη Σπάρτη και ήταν παιδί του Παναγιώτη Κουσουρή που ήταν 7 αδέλφια, τα οποία χάθηκαν μεταξύ τους κατά το 1880-1890. Το 1889 γεννήθηκε ο πατέρας μου και έζησε πολλά χρόνια στο Κολωνάκι όπου είχε βιοτεχνία επίπλων και το Νέο Κόσμο, μεταξύ 1911-1931. Εξαιτίας των πολέμων κατάληξε στα Κύθηρα το 1931 επειδή από εκεί ήταν η μητέρα του…...’’. Και έτσι αυτή η μαρτυρία μας δείχνει μια ιχνηλασία των Κουσουραίων προς τα Κύθηρα, όπου υπάρχουν αρκετοί.
Αιγιαλεία: Στην Αιγιαλεία το επώνυμο Κουσουρής είναι αρκετά διαδεδομένο. Το συναντάμε εκτός από το Αίγιο και στα χωριά Κουνινά, Άκολη, Μελίσσια, Ροδοδάφνη, Μαυρίκι, Ζαχλωρίτικα και στη Φτέρη ή Πτέρη. Ειδικότερα στη Φτέρη (βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του όρους Κλωκού ή Κερύνεια, είναι ορεινό χωριό σε υψόμετρο 1100 μέτρα, όπου φύονται φτέρες, από τις οποίες πήρε το χωριό αυτό το όνομα) και στα σπίτια των παλαιών οικογενειών Αλεξανδρόπουλων και Κανελλόπουλων βρίσκεται ένα σχεδιασμένο με το χέρι γενεαλογικό δένδρο-ροδόγραμμα όπου αναφέρεται ως γενάρχης ο Αλεξανδρής Κουσουρής από το έτος 1690. Σύμφωνα με γραπτές ενδείξεις η Φτέρη υπήρξε ως οικισμός γύρω στα 1700 (κατά το Ενετικό κτηματολόγιο με περισσότερους από 200 κατοίκους) και δημιουργήθηκε κυρίως από Ρουμελιώτες (πηγή Φ. Ζουρόπουλος, 24/8/2017, http://www.tovimatisaigialeias.gr/1126-i-pteri-dia-mesou-twn-aiwnwn). Όπως αναφέρεται σε άρθρο του ο Φ. Ζουρόπουλοε, ήταν η περίοδος εκείνη όπου στο πλαίσιο του εποικισμού που πραγματοποίησαν οι Βενετοί όταν έγιναν κύριοι της Πελοποννήσου, και για να λύσουν το έντονο δημογραφικό πρόβλημα της ευρύτερης περιοχής, έδωσαν κίνητρα μετεγκατάστασης πληθυσμών από άλλες περιοχές (π.χ., από Κραβασαρά-Ναυπακτία, από Επτάνησα, από Ρούμελη-Γαλαξίδι, κ.ά.). Έτσι, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Αίγιο και την ευρύτερη περιοχή μεταξύ άλλων και πολλοί στερεοελλαδίτες. Εξάλλου, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες πολλοί κάτοικοι της Στερεάς Ελλάδας για να διαφύγουν από τους εκεί Τούρκους με τους οποίους είχαν μακροχρόνιες προστριβές, πέρασαν τον Κορινθιακό και εγκαταστάθηκαν στην Αιγιαλεία ασχολούμενοι με την κτηνοτροφία οι περισσότεροι. Επίσης, την περίοδο αυτή και μετέπειτα, λόγω της καλλιέργειας και του εμπορίου της σταφίδας, η Αιγιαλεία είχε σημαντική οικονομική και κοινωνική άνθηση και προσέλκυε αρκετούς εργάτες και άλλους από μακρύτερες περιοχές, πολλοί από τους οποίους εγκαταστάθηκαν τελικά στην περιοχή.
Εξάλλου, σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες (π.χ., αρχεία Εθνικής Βιβλιοθήκης των Αθηνών), όπως έχει αναφερθεί και πιο πάνω ο Αλέξανδρος ή Αλεξανδρής Κουσουρής, πλούσιος πρόκριτος από τη Ρούμελη, μετά από προστριβές με τους εκεί Τούρκους, φεύγει και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Φτέρη της Αιγιαλείας, γύρω στα 1700. Μερικά από τα παιδιά του, για να μη συλληφθούν από τους εκεί Τούρκους, άλλαξαν το επώνυμό τους σε ''Αλεξανδρόπουλος'' και εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη Αιγιαλεία, στην Αχαΐα, Κορινθία, Ηλεία, Λακωνία και αλλού.
Μερικά χρόνια αργότερα, κάποιοι από την οικογένεια των Αλεξανδρόπουλων μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία (π.χ., ο Αναγνώστης Ιωάννης Αλεξανδρόπουλος -1789-1844- διέθεσε χρήματα για τον αγώνα και σχημάτισε στρατιωτικό τμήμα) (http://tovimatisaigialeias.gr, http://kalavritapress.gr, ‘’Η μυστική συνέλευση της Βοστίτσας, 26-29 Ιαν., 1821).
Αξιοσημείωτο είναι και επιβεβαιώνει την αλλαγή του επωνύμου από Κουσουρής σε Αλεξανδρόπουλος το γεγονός ότι στο γενεαλογικό δένδρο του γενάρχη Αλεξανδρή Κουσουρή (έτος 1690) στη Φτέρη Αιγιαλείας, το επώνυμο Κουσουρής δεν αναφέρεται στις επόμενες γενεές, αλλά το Αλεξανδρόπουλος και άλλα επώνυμα. Εξάλλου είναι πολύ πιθανό όσοι διατήρησαν τότε το επώνυμο Κουσουρής να μετακινήθηκαν σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου και αλλού.
Καστοριά-Νεάπολη Κοζάνης: Ο Δαμιανός και ο Χρήστος Κουσουρής ζουν και δραστηριοποιούνται στην Καστοριά. Ο Δαμιανός Κουσουρής μας ενημέρωσε ότι η καταγωγή του πατέρα του και του Παππού του ήταν η Καστοριά. Μάλιστα, ο αδελφός του παππού του ο Ηλίας Κουσουρής αναφέρεται ότι το 1913 μετανάστευσε από την Καστοριά προς τις USA , όπου δημιούργησε μια ανθηρή βιοτεχνία γουναρικών. ‘Όμως τα ίχνη του Ηλία Κουσουρή και η επικοινωνία με τους συγγενείς του στην Καστοριά χάνονται γύρω στα 1940-45. Στα παλαιά αρχεία του Δήμου Νεάπολης, Κοζάνης (είχε το όνομα Λειψίστα πριν από το 1928), αναφέρεται ότι μεταξύ των ντόπιων της περιοχής (γηγενείς και από τα γύρω χωριά) και πολύ πριν από τα 1928, ήταν και κάποιος Κουσουρής, ενώ στα μαθητολόγια του σχολείου (1958-1970) αναφέρεται και κάποια Άννα Κουσουρή (πηγή: http://lyk-neapol.koz.sch.gr/index.php.item ).
Κυπαρισσία: Στην Κυπαρισσία υπάρχουν αρκετοί με το επώνυμο Κουσουρής. Ο Μάριος Κουσουρής, από την Κυπαρισσία μας ενημέρωσε μέσω του FB, ότι ο παππούς του προέρχονταν από τα Ολύμπια της Ηλείας, από όπου έφυγαν και μετακόμισαν στην Κυπαρισσία.
Όπως φαίνεται στο πιο κάτω ροδόγραμμα του γενεαλογικού δένδρου, παρουσιάζεται μια ενδιαφέρουσα απεικόνιση με γενάρχη τον Αλεξανδρή Κουσουρή από το έτος 1690, με τα κλαδιά και τα παρακλάδια του. Το σχέδιο αυτό βρίσκεται σε φωτογραφία στα πατρικά σπίτια των Αλεξανδρόπουλων, και του Ανδρέα Κανελλόπουλου, στο χωριό Φτέρη Αιγίου (με διπλό κλικ στην εικόνα και μεγέθυνση δείτε τις λεπτομέρειες του, με τις συγγενικές διασυνδέσεις πάρα πολλών επωνύμων, όπως Αλεξανδρόπουλος, Παπαμιχαλοπούλου, Τρακάδας, Μπεκιάρης, Μπόγδανος, Κανελλόπουλος, Κατσαούνης, Ράλλης, Ανδρονόπουλος, Μουρίκης, Φραγκόπουλος, Χρυσικόπουλος, Χριστοδουλόπουλος, Σωτηρόπουλος, Ορεινός, Μαργαρίτης και πολλά άλλα).Συγγενικές Αναζητήσεις, Μαρτυρίες και Συζητήσεις
Η αναζήτηση συγγενών από το Κουσουροσόι βασίστηκε σε ιστορικά στοιχεία όπου αναγράφονται αρκετά όσα, σε προφορικές αφηγήσεις των παλαιότερων, σε προσωπικές θύμισες, αλλά και σε ενθυμίσεις-λεγόμενα συνομιλητών μέσα από το Facebook.
Οι εγγύτεροι συγγενείς μας με βεβαιότητα είναι όσοι αποτελούν τον γενεαλογικό κλάδο που εγκαταστάθηκαν στο Μαρούσι γύρω στα 1800 ή και νωρίτερα. Για τους υπόλοιπους Κουσουρής ανά την επικράτεια δεν υπάρχει μέχρι σήμερα σαφής εικόνα εγγύτερης συγγένειας. Παρόλα αυτά σημειώνουμε μεταξύ άλλων τη μεγάλη εστία του επωνύμου μας στην Αιτωλοακαρνανία και στην Αιγιαλεία από παλιά, και τη σύγχρονη συγκέντρωση του επωνύμου μας στην Αττική, και τα Κύθηρα.
Παρακάτω θα παραθέσουμε τη γενικότερη εικόνα της διασποράς μας, αλλά και τις κυριότερες συνομιλίες που είχαμε κατά καιρούς με συνεπωνύμους μέσα από διάφορες πηγές, αναζητώντας τους πλησιέστερα συγγενικούς κλάδους και τα μονοπάτια της διασποράς μας, από παλιά μέχρι σήμερα.
Αθήνα,
περίχωρα, υπόλοιπο Αττικής: Οι εγγύτεροι συγγενείς μας, για 4-6 γενεές, είχαν
εγκατασταθεί, τόσο στο κέντρο της Αθήνας, όσο και στο Μαρούσι. Στην πορεία του
χρόνου οι νεότερες γενεές μας, έχουν διασπαρθεί στην Κερατέα, Ραφήνα, Γλυφάδα, Άλιμος,
Λόφος Σκουζέ, Γαλάτσι, Αγία Παρασκευή, Χαλάνδρι, Κηφισιά, Πεύκη και αλλού. Ωστόσο,
πολλοί συνεπώνυμοι που ήλθαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή των Αθηνών, κυρίως
για βιοποριστικούς και κοινωνικούς λόγους, προέρχονται από πολλές περιοχές της
Ελλάδας.
Σύμφωνα
με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στις πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές του τότε
Ελληνικού κράτους το 1844 (έρευνα Γ.Πάλλης, 1965, http://www.amarysia.gr) στον εκλογικό κατάλογο του
Αμαρουσίου αναφέρεται ότι ψήφισε κάποιος αυτόχθων Νικολής
Κουσουρής
ετών 43, ιδιοκτήτης, κτίστης στο επάγγελμα (με βεβαιότητα πρέπει να ήταν
αδελφός του πατέρα του προπάππου μας Σωτηρίου Κουσουρή, για τον οποίο δεν
γνωρίζουμε το μικρό του όνομα) (οι εκλογές του 1844 για τους πρώτους
κοινοβουλευτικούς αντιπροσώπους του τότε ελληνικού κράτους διήρκησαν 6 μήνες και
πρωθυπουργός εκλέχθηκε ο Ι. Κωλέττης).
Από
το βιβλίο ‘’Στο όνομα της προσφυγιάς’’ του Β. Τζανακάρη, μεταξύ άλλων καταγράφεται
το κλίμα δυσφορίας, διαμαρτυρίας και επιθετικότητας των ντόπιων ενάντια στους
εκ Μικράς Ασίας πρόσφυγες την περίοδο του 1923. Έτσι, στις εφημερίδες της
εποχής αναγράφεται και ένα ακόμη βίαιο περιστατικό (σελ., 160):’’Το παρελθόν Σάββατο (Μεγάλο Σάββατο) εις το
Μαρούσι, η Μαρία Κουσουρή, ιδιοκτήτρια οικίσκου τινός, επετέθη διά δρεπάνου
εναντίον του ενοίκου Θεοδώρου Τελόγλου πρόσφυγος, κατά του οποίου κατέφερεν
αλλεπάλληλα τραύματα. ….…Το αιματηρόν δράμα οφείλεται εις το ότι η ιδιοκτήτρια
ήθελε διά παντός τρόπου να επιτύχη την βίαιαν έξωσιν του πτωχού ενοικιαστού εκ
του οικίσκου της’’ .
Ο Δημ., Μασούρης, μέσα από την τοπική εφημερίδα
του Αμαρουσίου, Αμαρυσία (φύλλο 1101/1991) μας πληροφορεί, τα
ακόλουθα. ‘’ Η πρώτη επίσημη καταγραφή
των οικισμών στην περιοχή της Αττικής και ιδιαίτερα στη δική μας, που αφορά το
Μαρούσι, δημοσιεύθηκε από το επίσημο κράτος στο με αριθμό ΦΕΚ 80 της Εφημερίδας
της Κυβερνήσεως στις 28-12-1836 . Αλλά
το Μαρούσι είχε και το επίνειό του. Στην ανατολική πλευρά της Αττικής προς τον
Ευβοϊκό, το Πλέστι. Εκεί ο τότε Συνεταιρισμός
Αμαρουσίου είχε αγοράσει έκταση χιλίων περίπου στρεμμάτων και έκτισε έναν
ολόκληρο οικισμό με επαύλεις, τον οποίον ονόμασε «Φλωρίς», κατά μίμηση της
μαγευτικής αμερικάνικης πολιτείας «Φλόριντα» με τις εξαίσιες παραλίες της. Όμως
ο οικισμός αυτός σήμερα εξουδετέρωσε την εμπνευσμένη ονομασία του αντί του
ονόματος Ζούμπερι από τον μόνιμο οικιστή και πρώτο κάτοικό του Ζούμπερη με τη
διάσημη ταβέρνα του. Τα περί της συγκροτήσεως του Συνεταιρισμού αυτού τα
πληροφορούμαστε από τα παλαιά συμβόλαια αγοράς των οικοπέδων από τους Μαρουσιώτες
και από μια μαρμάρινη μεγαλογράμματη επιγραφή, που βρίσκεται στο υπέρθυρο του
ναού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Ζούμπερι. Εκεί αναγράφεται: «Ανέγερσις εν έτει 1978 του Ιερού Ναού της
Μεταμορφώσεως Σωτήρος δαπάναις του συνεταιρισμού «Φλωρίς» επί διοικητικού
συμβουλίου Ν.Γ. Πουλημένου, Ν.Δ. Πολίτη, Ε.Γ. Μοσχού, Κ.Π. Τριβέλα, Δ.
Πιτσούνη, Σ.Δ. Μήλλα», ενώ ως πρωτεργάτες του συνεταιρισμού σημειώνονται οι:
Σ.Ν. Παπαμιχαήλ, Δ.Α. Δούσης, Ι.Χ. Δρίβας, Σ.Ν. Καλοζύμης, Α.Σ. Κώνστας, Α.Λ. Κουσουρής’’ .
Από την ιστοσελίδα http://cities.ims.forth.gr/index.php?I=2, και που αφορά πολύ παλαιούς ψηφιοποιημένους εκλογικούς καταλόγους, βρήκαμε ότι στον Πειραιά το 1888 και το 1895 αναφέρεται ο Ιωάννης Κουσουρής του Γεωργίου, ετών 61 και 68 αντίστοιχα και με επάγγελμα σχοινοπλόκος, καθώς και ο Νικόλαος Κουσουρής του Γεωργίου, ετών 32 και με επάγγελμα μαραγκός. Στον ίδιο ιστοχώρο, στους ψηφιοποιημένους εκλογικούς καταλόγους της Ερμούπολης Σύρου για το έτος 1889 αναφέρεται ο Σταμάτιος Κουσούρης-Παρακωνσταντινίδου του Νικολάου ετών 54 και με επάγγελμα κηπουρός.
Στα Κύθηρα είναι γνωστό το επώνυμο Κουσουρής με μικρά ονόματα τα Κοσμάς, Σπύρος, Χρήστος, Παναγιώτης, Ντίνα, Στεφανία, Γιάννης, Κατερίνα, Νίκος, Ιωάννα, Μανώλης, Πελαγία. Ειδικότερα, ο Κοσμάς Κουσουρής μας ενημέρωσε μέσα από το FB με τα ακόλουθα για την καταγωγή των προγόνων του. ‘’….δραστηριοποιούμε μεταξύ Μοσχάτου και Σαλαμίνας. Ο πατέρας μου, γεννήθηκε στη Σπάρτη και ήταν παιδί του Παναγιώτη Κουσουρή που ήταν 7 αδέλφια, τα οποία χάθηκαν μεταξύ τους κατά το 1880-1890. Το 1889 γεννήθηκε ο πατέρας μου και έζησε πολλά χρόνια στο Κολωνάκι όπου είχε βιοτεχνία επίπλων και το Νέο Κόσμο, μεταξύ 1911-1931. Εξαιτίας των πολέμων κατάληξε στα Κύθηρα το 1931 επειδή από εκεί ήταν η μητέρα του…...’’. Και έτσι αυτή η μαρτυρία μας δείχνει μια ιχνηλασία των Κουσουραίων προς τα Κύθηρα, όπου υπάρχουν αρκετοί.
Αιγιαλεία: Στην Αιγιαλεία το επώνυμο Κουσουρής είναι αρκετά διαδεδομένο. Το συναντάμε εκτός από το Αίγιο και στα χωριά Κουνινά, Άκολη, Μελίσσια, Ροδοδάφνη, Μαυρίκι, Ζαχλωρίτικα και στη Φτέρη ή Πτέρη. Ειδικότερα στη Φτέρη (βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του όρους Κλωκού ή Κερύνεια, είναι ορεινό χωριό σε υψόμετρο 1100 μέτρα, όπου φύονται φτέρες, από τις οποίες πήρε το χωριό αυτό το όνομα) και στα σπίτια των παλαιών οικογενειών Αλεξανδρόπουλων και Κανελλόπουλων βρίσκεται ένα σχεδιασμένο με το χέρι γενεαλογικό δένδρο-ροδόγραμμα όπου αναφέρεται ως γενάρχης ο Αλεξανδρής Κουσουρής από το έτος 1690. Σύμφωνα με γραπτές ενδείξεις η Φτέρη υπήρξε ως οικισμός γύρω στα 1700 (κατά το Ενετικό κτηματολόγιο με περισσότερους από 200 κατοίκους) και δημιουργήθηκε κυρίως από Ρουμελιώτες (πηγή Φ. Ζουρόπουλος, 24/8/2017, http://www.tovimatisaigialeias.gr/1126-i-pteri-dia-mesou-twn-aiwnwn). Όπως αναφέρεται σε άρθρο του ο Φ. Ζουρόπουλοε, ήταν η περίοδος εκείνη όπου στο πλαίσιο του εποικισμού που πραγματοποίησαν οι Βενετοί όταν έγιναν κύριοι της Πελοποννήσου, και για να λύσουν το έντονο δημογραφικό πρόβλημα της ευρύτερης περιοχής, έδωσαν κίνητρα μετεγκατάστασης πληθυσμών από άλλες περιοχές (π.χ., από Κραβασαρά-Ναυπακτία, από Επτάνησα, από Ρούμελη-Γαλαξίδι, κ.ά.). Έτσι, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Αίγιο και την ευρύτερη περιοχή μεταξύ άλλων και πολλοί στερεοελλαδίτες. Εξάλλου, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες πολλοί κάτοικοι της Στερεάς Ελλάδας για να διαφύγουν από τους εκεί Τούρκους με τους οποίους είχαν μακροχρόνιες προστριβές, πέρασαν τον Κορινθιακό και εγκαταστάθηκαν στην Αιγιαλεία ασχολούμενοι με την κτηνοτροφία οι περισσότεροι. Επίσης, την περίοδο αυτή και μετέπειτα, λόγω της καλλιέργειας και του εμπορίου της σταφίδας, η Αιγιαλεία είχε σημαντική οικονομική και κοινωνική άνθηση και προσέλκυε αρκετούς εργάτες και άλλους από μακρύτερες περιοχές, πολλοί από τους οποίους εγκαταστάθηκαν τελικά στην περιοχή.
Εξάλλου, σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες (π.χ., αρχεία Εθνικής Βιβλιοθήκης των Αθηνών), όπως έχει αναφερθεί και πιο πάνω ο Αλέξανδρος ή Αλεξανδρής Κουσουρής, πλούσιος πρόκριτος από τη Ρούμελη, μετά από προστριβές με τους εκεί Τούρκους, φεύγει και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Φτέρη της Αιγιαλείας, γύρω στα 1700. Μερικά από τα παιδιά του, για να μη συλληφθούν από τους εκεί Τούρκους, άλλαξαν το επώνυμό τους σε ''Αλεξανδρόπουλος'' και εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη Αιγιαλεία, στην Αχαΐα, Κορινθία, Ηλεία, Λακωνία και αλλού.
Μερικά χρόνια αργότερα, κάποιοι από την οικογένεια των Αλεξανδρόπουλων μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία (π.χ., ο Αναγνώστης Ιωάννης Αλεξανδρόπουλος -1789-1844- διέθεσε χρήματα για τον αγώνα και σχημάτισε στρατιωτικό τμήμα) (http://tovimatisaigialeias.gr, http://kalavritapress.gr, ‘’Η μυστική συνέλευση της Βοστίτσας, 26-29 Ιαν., 1821).
Αξιοσημείωτο είναι και επιβεβαιώνει την αλλαγή του επωνύμου από Κουσουρής σε Αλεξανδρόπουλος το γεγονός ότι στο γενεαλογικό δένδρο του γενάρχη Αλεξανδρή Κουσουρή (έτος 1690) στη Φτέρη Αιγιαλείας, το επώνυμο Κουσουρής δεν αναφέρεται στις επόμενες γενεές, αλλά το Αλεξανδρόπουλος και άλλα επώνυμα. Εξάλλου είναι πολύ πιθανό όσοι διατήρησαν τότε το επώνυμο Κουσουρής να μετακινήθηκαν σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου και αλλού.
Ορχομενός–Θήβα: Πρόσφατα (πληροφορία Σπύρος
Ζαννιάς/fb, Νοέμβριος 2017), ενημερωθήκαμε
ότι και στη περιοχή Ορχομενού και Θήβας, υπήρχουν οικογένειες με το επώνυμο
Κουσουρής. Μάλιστα, στην διπλανή πολύ παλιά φωτογραφία (1903) αναφέρεται και
δείχνονται τα σπίτια των Κουσουραίων στον Ορχομενό Βοιωτίας και ένα σπίτι που
ονομαζόταν από τους ντόπιους ως ο ‘’Οντάς του Κουσουρή’’.
Σημειώνεται επίσης, ότι στην περιοχή του Ορχομενού-Θήβας και στη ροή του
χρόνου, αναφέρονται και τα εξής ονόματα: Άγγελος
Κουσουρής
του Ιωάννη (γεννήθηκε
το 1811), Αθανάσιος
Κουσουρής
του Αγγέλου (1835-1903), Ιωάννης
Κουσουρής
του Αγγέλου (γεννήθηκε
το 1840), Σπυρίδων
Κουσουρής
του Αθανασίου (1851-1899), Μαρία Κουσουρή του Αθανασίου (σύζυγος Παναγιώτη Ζαννιά).
Εξάλλου, αναζητώντας τις ρίζες μας, από τα Αρχεία του Ελληνικού Κράτους (από το http://hellenicgenealogygeek.blogspot.gr) αντλήσαμε την πληροφορία ότι στις εκλογές του 1865 στο Δήμο Ορχομενού
Βοιωτίας εψήφισαν, μεταξύ άλλων και οι:-με α/α 23 στον εκλογικό κατάλογο, Άγγελος
Κουσουρής του Ιωάννη, ετών 55, γεωργός, – με α/α 24, Αθανάσιος
Κουσουρής του Αγγελή, ετών 30, αγρότης, - με α/α 67, Ιωάννης
Κουσουρής του Αγγέλου, ετών 25, αγρότης. Από αυτή τη μαρτυρία και συσχετίζοντας τις
ημερομηνίες γέννησης μπορούμε να συμπεράνουμε, με κάποια επιφύλαξη, ότι ο πιο
πάνω αναφερόμενος Άγγελος ή Αγγελής Κουσουρής συμμετείχε στη μάχη κατά την
πολιορκία του φρουρίου των Αθηνών το 1827, από τους Οθωμανούς με αρχηγό τον
Κιουταχή.
Κατερίνη: Μέσα από το fb ο Σάκης Κουσουρής από την
Κατερίνη, μας ενημέρωσε ότι η καταγωγή του είναι από Λαμία. Πατέρας του είναι ο
Αριστείδης και παππούς του ο Αθανάσιος (1912-1987) από τη Λαμία, ο οποίος όντας
σιδηροδρομικός μετατέθηκε στην Κατερίνη. Προπάππους του ήταν ο Γεώργιος
Κουσουρής ο οποίος ήταν οπλαρχηγός και πολέμησε δίπλα στον Κίτσο Τζαβέλα κατά
τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Με τους συνεπώνυμους Κουσουρής από τη Θεσσαλονίκη δεν γνωρίζει εάν
υπάρχει συγγένεια.
Θεσσαλονίκη: Και στη Θεσσαλονίκη υπάρχει το
επώνυμο Κουσουρής, που σύμφωνα με προφορική εποικοινωνία η καταγωγή τους είναι από
τα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου και ειδικότερα από το χωριό Σκαμνέλι. Στη
Θεσσαλονίκη γνωστοί είναι τα αδέλφια Γιώργος και Βαγγέλης Κουσουρής, αλλά και
τα παιδιά τους, που δραστηριοποιούνται οικογενειακά με τη διοργάνωση γάμων και
βαπτίσεων και με την έκδοση αντίστοιχων περιοδικών (π.χ., Προτάσεις Γάμου, ExpoWedding,ExpoBaby). Τα συνηθέστερα μικρά ονόματά
τους είναι Γιώργος, Βαγγέλης, Κωνσταντίνος, Σπήλιος, Παναγιώτης, Έφη, Φώτης, Αναστασία,
Δήμητρα, Ειρήνη.Καστοριά-Νεάπολη Κοζάνης: Ο Δαμιανός και ο Χρήστος Κουσουρής ζουν και δραστηριοποιούνται στην Καστοριά. Ο Δαμιανός Κουσουρής μας ενημέρωσε ότι η καταγωγή του πατέρα του και του Παππού του ήταν η Καστοριά. Μάλιστα, ο αδελφός του παππού του ο Ηλίας Κουσουρής αναφέρεται ότι το 1913 μετανάστευσε από την Καστοριά προς τις USA , όπου δημιούργησε μια ανθηρή βιοτεχνία γουναρικών. ‘Όμως τα ίχνη του Ηλία Κουσουρή και η επικοινωνία με τους συγγενείς του στην Καστοριά χάνονται γύρω στα 1940-45. Στα παλαιά αρχεία του Δήμου Νεάπολης, Κοζάνης (είχε το όνομα Λειψίστα πριν από το 1928), αναφέρεται ότι μεταξύ των ντόπιων της περιοχής (γηγενείς και από τα γύρω χωριά) και πολύ πριν από τα 1928, ήταν και κάποιος Κουσουρής, ενώ στα μαθητολόγια του σχολείου (1958-1970) αναφέρεται και κάποια Άννα Κουσουρή (πηγή: http://lyk-neapol.koz.sch.gr/index.php.item ).
Κυπαρισσία: Στην Κυπαρισσία υπάρχουν αρκετοί με το επώνυμο Κουσουρής. Ο Μάριος Κουσουρής, από την Κυπαρισσία μας ενημέρωσε μέσω του FB, ότι ο παππούς του προέρχονταν από τα Ολύμπια της Ηλείας, από όπου έφυγαν και μετακόμισαν στην Κυπαρισσία.
Κέρκυρα: Ο Νικόλας Κουσουρής (η μητέρα του είναι από την Κέρκυρα) μας ενημέρωσε μέσω FB, ότι ο παππούς του Νίκος Κουσουρής γεννήθηκε στη Βιλιβίνα Καλαβρύτων και στη συνέχεια μετακόμισε οικογενειακά στον Ταύρο, Αθήνα, όπου γεννήθηκε ο πατέρας του Νικόλα. Εξάλλου, μέσα από διάφορες
ιστοσελίδες ενημερωθήκαμε ότι στα επώνυμα της απογραφής του 1990 στη Βιλιβίνα
Καλαβρύτων, αναφέρεται κάποιος Δημήτριος Κουσουρής, ενώ πρόεδρος του συλλόγου
Βιλιβίνας και Αγίας Βαρβάρας αναφέρεται ο Αλέξανδρος Κουσουρής, αντιστράτηγος
εν αποστρατεία.
Λακωνία: Στη Σπάρτη, το Γύθειο και σε χωριά της
Λακωνίας υπάρχει το επώνυμο Κουσουρής. Εξάλλου, η μαρτυρία του Κοσμά
Κουσουρή, που αναφέρεται πιο πάνω (Πειραιάς-Κύθηρα), επιβεβαιώνει ότι ένας
κλάδος των Κουσουραίων υπήρχε από πολύ παλιά στη Λακωνία, ‘’…. Ο
πατέρας μου, γεννήθηκε στη Σπάρτη και ήταν παιδί του Παναγιώτη Κουσουρή
που ήταν 7 αδέλφια, τα οποία χάθηκαν μεταξύ τους κατά το 1880-1890’’.
-----
Εξάλλου, ως προς τα μικρά ονόματα των Κουσουραίων και τη γεωγραφική κατανομή τους στις διάφορες περιοχές - με τα μικρά ονόματα μπορεί να υπάρξη μικρότερη ή μεγαλύτερη συσχέτιση γενεαλογικών κλάδων-, βλέπουμε ότι βρίσκουμε κυρίως τα ονόματα:
-Στην Αθήνα, Σπύρος, Σωτήρης, Κωνσταντίνος-Κώστας-Ντίνος, Θεόδωρος, Στέλιος, Ολυμπία, Πέτρος, Ελένη, Γιώργος, Παναγιώτης, Ειρήνη, Κατερίνα, Δημήτρης, Αντώνης, Αντωνία, Βασιλική, Άννα, Ευαγγελία, Φούλη, Ρόη, Ζέτα, Κέλλυ, Άγγελος, Σταμάτης, Αθανάσιος-Θανάσης, Βαγγέλης, Αργύρης, Βασίλειος, Κοσμάς, Ανδρέας, Λάμπρος, Θέμης, Ζωή, Μαίρη, Μαρία, Έφη, Χρήστος, Ιωάννης, Θεόφιλος, Μάριος, Παύλος, Νικόλαος, Παναγιώτης, Χρήστος, Χριστόφορος, Λεωνίδας, Αλεξάνδρα, Ανθή, Γεωργία, Γιάννα, Δέσποινα, Ευγενία, Ευθυμία, Ζαμπέτα, Κωνσταντίν, Μάρθα, Νικολέττα, Ξανθούλα, Παναγιώτα, Πηνελόπη, Πολυξένη, Φωτεινή, Χριστίνα.
-Στο Αίγιο και την άλλη Αχαϊα, Αλέξανδρος, Ανδρέας, Γεώργιος, Δημήτριος, Ιωάννης, Ελένη, Κώστας, Λεωνίδας, Θοδωρής, Αναστάσιος, Αγησίλαος, Αθανάσιος, Νικόλαος, Παναγιώτης, Περικλής.
-Στην Κυπαρισσία και την άλλη Μεσσηνία, Νίκος, Χρήστος, Μάριος, Γεωργία, Δήμητρα, Μαρία, Αργύρης Δημήτρης, Παναγιώτης, Ιωάννης,.
-Στην Αιτωλοακαρνανία, Αποστόλης, Γιώργος, Γιάννης, Παναγιώτης, Λεωνίδας, Φώτης, Μπάμπης, Δημήτρης, Χρήστος.
-Στη Θεσσαλονίκη, Γιώργος, Βαγγέλης, Παναγιώτης, Φώτης, Έλενα, Αθανάσιος, Σπήλιος, Χρήστος, Δημήτρης, Κώστας.
-Στον Πειραιά , Σπύρος, Κώστας, Πέτρος, Δημήτρης, Μαρίνα, Φοίβος, Φαέθων, Αγησίλαος, Ιωάννης.
-Στα Κύθηρα, Σπύρος, Χρήστος, Παναγιώτης, Ντίνα, Στεφανία, Νίκος, Μανώλης, Πελαγία.
-Στην Κατερίνη, Σάκης, Πάρης, Σάββας, Αθανάσιος, Αριστειδης, Νικόλαος.
-Στην Ήπειρο, Αναστάσιος-Τάσος, Θεόφιλος, Νικόλαος, Πολυχρόνης.
-Στη Σκιάθο, Απόστολος, Άρης, Γεώργιος, Ιωάννης.
-Στο Βόλο, Γιώργος, Χαράλαμπος Ιωάννης, Στέφανος.
-Στα Δωδεκάνησα, Ειρήνη, Στυλιανός, Δημήτριος.
-Στην Καστοριά, Δαμιανός, Γιώργος.
-Στη Λαμία, Γεώργιος, Κωνσταντίνος.
Στη Λακωνία, Ιωάννης, Παναγιώτης.
-Στην Κορινθία, Αθανάσιος, Δημήτριος.
_______
-Στην Αθήνα, Σπύρος, Σωτήρης, Κωνσταντίνος-Κώστας-Ντίνος, Θεόδωρος, Στέλιος, Ολυμπία, Πέτρος, Ελένη, Γιώργος, Παναγιώτης, Ειρήνη, Κατερίνα, Δημήτρης, Αντώνης, Αντωνία, Βασιλική, Άννα, Ευαγγελία, Φούλη, Ρόη, Ζέτα, Κέλλυ, Άγγελος, Σταμάτης, Αθανάσιος-Θανάσης, Βαγγέλης, Αργύρης, Βασίλειος, Κοσμάς, Ανδρέας, Λάμπρος, Θέμης, Ζωή, Μαίρη, Μαρία, Έφη, Χρήστος, Ιωάννης, Θεόφιλος, Μάριος, Παύλος, Νικόλαος, Παναγιώτης, Χρήστος, Χριστόφορος, Λεωνίδας, Αλεξάνδρα, Ανθή, Γεωργία, Γιάννα, Δέσποινα, Ευγενία, Ευθυμία, Ζαμπέτα, Κωνσταντίν, Μάρθα, Νικολέττα, Ξανθούλα, Παναγιώτα, Πηνελόπη, Πολυξένη, Φωτεινή, Χριστίνα.
-Στο Αίγιο και την άλλη Αχαϊα, Αλέξανδρος, Ανδρέας, Γεώργιος, Δημήτριος, Ιωάννης, Ελένη, Κώστας, Λεωνίδας, Θοδωρής, Αναστάσιος, Αγησίλαος, Αθανάσιος, Νικόλαος, Παναγιώτης, Περικλής.
-Στην Κυπαρισσία και την άλλη Μεσσηνία, Νίκος, Χρήστος, Μάριος, Γεωργία, Δήμητρα, Μαρία, Αργύρης Δημήτρης, Παναγιώτης, Ιωάννης,.
-Στην Αιτωλοακαρνανία, Αποστόλης, Γιώργος, Γιάννης, Παναγιώτης, Λεωνίδας, Φώτης, Μπάμπης, Δημήτρης, Χρήστος.
-Στη Θεσσαλονίκη, Γιώργος, Βαγγέλης, Παναγιώτης, Φώτης, Έλενα, Αθανάσιος, Σπήλιος, Χρήστος, Δημήτρης, Κώστας.
-Στον Πειραιά , Σπύρος, Κώστας, Πέτρος, Δημήτρης, Μαρίνα, Φοίβος, Φαέθων, Αγησίλαος, Ιωάννης.
-Στα Κύθηρα, Σπύρος, Χρήστος, Παναγιώτης, Ντίνα, Στεφανία, Νίκος, Μανώλης, Πελαγία.
-Στην Κατερίνη, Σάκης, Πάρης, Σάββας, Αθανάσιος, Αριστειδης, Νικόλαος.
-Στην Ήπειρο, Αναστάσιος-Τάσος, Θεόφιλος, Νικόλαος, Πολυχρόνης.
-Στη Σκιάθο, Απόστολος, Άρης, Γεώργιος, Ιωάννης.
-Στο Βόλο, Γιώργος, Χαράλαμπος Ιωάννης, Στέφανος.
-Στα Δωδεκάνησα, Ειρήνη, Στυλιανός, Δημήτριος.
-Στην Καστοριά, Δαμιανός, Γιώργος.
-Στη Λαμία, Γεώργιος, Κωνσταντίνος.
Στη Λακωνία, Ιωάννης, Παναγιώτης.
-Στην Κορινθία, Αθανάσιος, Δημήτριος.
_______
Συμπερασματικά,
αναζητώντας την προέλευση των Κουσουραίων, μέσα από τη γεωγραφική διασπορά
και κατανομής στη ροή του χρόνου, διαπιστώνεται από διάφορες ιστορικές πηγές
ότι στα μέσα του 17ου αιώνα με αρχές 18ου αιώνα υπήρχε
μια σημαντική κοινότητα στην Αιτωλοακαρνανία και στην Αιγιαλεία. Μετέπειτα (18ος αιώνας και μέχρι
σήμερα),
άλλη σημαντική κοινότητα εποικίζει την Αττική -Αθήνα, Μαρούσι, Πειραιάς, Κύθηρα-
και ενδεχομένως τη Βοιωτία -Ορχομενός, Θήβα, Λιβαδιά-. Για την περιοχή της
Ηπείρου -Ιωάννινα, Ζαγοροχώρια- δεν έχουμε σαφή εικόνα για τον εκεί εποικισμό
των Κουσουραίων. Οι της Θεσσαλονίκης Κουσουραίοι προέρχονται από την Ήπειρο
(Ζαγοροχώρια). Οι Κουσουραίοι, της Κατερίνης προέρχονται από την περιοχή της
Λαμίας, ενώ της Πελοποννήσου μάλλον προέρχονται από τη σημαντική κοινότητα της
Αιγιαλείας, όπως πιθανότατα και εκείνοι στη Ζάκυνθο και στην Κεφαλληνία. Αξίζει
της προσοχής η απουσία του επωνύμου μας από τη Θράκη, την ανατολική Μακεδονία,
τη δυτική Μακεδονία πλην της Καστοριάς και της Νεάπολης Κοζάνης, τη Θεσσαλία
πλην της Μαγνησίας και της Σκιάθου. Επίσης, απουσιάζει το επώνυμό μας από την
Εύβοια, τα νησιά του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου, την Αργολίδα,. τα
Δωδεκάνησα, την Ευρυτανία, την Αρκαδία πλην από την περιοχή Γορτυνία-Αετός Ηραία (υπάρχει μια πολύ παλαιά αναφορά για
κάποιο Γιάγκο Κουσουρή).
Αναζητείστε τις ρίζες μας και προσθέστε τις δικές σας πληροφορίες.
_____________
|
